Note: พิมพ์ครั้งแรก ปี2529 ใช้ชื่อเรื่อง "ชีวิตในอดีต"

TOC:

• บทความเกี่ยวกับพระแก้วฟ้า สมเด็จพระมหาจัทรพรรดิ และพระมหินทราธิราช โดย พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ
• ท้าวศรีสุดาจันทร์
• พระนางเจ้าสุริโยทัย
• กบฏพระศรีศิลป์ ในแผ่นดินพระมหาจักรพรรดิ
• เมื่อสุลต่านปัตตานี ชิงราชสมบัติพระมหาจักรพรรดิ
• เสภาขุนช้างขุนแผนกับข้อเท็จจริงในพงศาวดาร
• พระเจ้าไชยเขษฐาธิราช มิตรที่ดีของไทย
• เมื่อพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้ตีกรุงสยามไม่สำเร็จ
• ความเหี้ยมโหดของพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้ ตอนตีเมืองเมาะตะมะ
• เมื่อพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้แก้แค้นการปฏิเสธรักของพระนางเมืองแปร
• เมื่อนายดีเอโก ซูอาเรซ เด เมลโลถูกกรรมตามสนอง
• ฟิลิป เดอ บริโต ฝรั่งเจ้าครองเมืองพม่า
• ความเกี่ยวข้องระหว่างกรุงจีนและกรุงศรีอยุธยาก่อนกรุงแตกครั้งแรก
• พระราชไมตรีระหว่างกรุงจีนและกรุงศรีอยุธยาหลังกรุงแตกครั้งแรก

TOC:

• เปลี่ยนแผ่นดิน ต้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดเจ้าจุฬาโลกมหาราช
• เมื่อประเทศอังกฤษส่ง จอห์น ครอเฟิร์ดมาเยือนกรุงสยาม
• เมื่อกัปตันสมิธนายสตอร์ม นำม้าขาวมาถวายพระเจ้ากรุงไทย
• ท้าวสุรนารี
• เมื่อทูตอเมริกันแผลงฤทธิ์ ไม่ถวายสาส์น แก่สมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
• นายฮันเตอร์พ่อค้าฝรั่งผู้ยิ่งใหญ่ในรัชกาลที่ 3
• เมื่อโจรจีนยึดนครฉะเชิงเทราในแผ่นดินของสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
• เมื่อสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสำเร็จโทษกรมหลวงรักษรณเรศร์
• เจ้าจอมมารดาอิ่ม
• สิ้นรัชกาลของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว